ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΛΥΚΕΙΟΥ
Η δραστηριότητα είναι παραπλήσια με αυτήν του σχολικού εργαστηριακού οδηγού και περιέχει μικρές μόνο τροποποιήσεις.
Απαιτούμενα όργανα |
Απαιτούμενα αντιδραστήρια |
|
Δοκιμαστικοί σωλήνες |
Διάλυμα με pH 3,0 (HCl 0,001 M) |
|
Στήριγμα δοκιμαστικών σωλήνων |
Διάλυμα με pH 11,0 (ΝaOH 0,001 M) |
|
Πεχαμετρικό χαρτί |
Διάλυμα με pH= 8,5 (ρυθμιστικό διάλυμα NH4ΟΗ / NH4Cl) |
|
|
Διάλυμα με pH= 4,5 (ρυθμιστικό διάλυμα CH3COOH / CH3COONa) |
|
|
Δείκτης ηλιανθίνη |
|
|
Δείκτης φαινολοφθαλεΐνη |
|
|
Αναψυκτικό «Σόδα» ή «Sprite» |
|
|
Υγρό καθαρισμού τζαμιών (π.χ. Ajax) |
1. Προσθέτουμε 2 mL από κάθε ένα από τα τέσσερα διαλύματα με pH 3 – 4,5 – 8,5 – 11 σε τέσσερις διαφορετικούς δοκιμαστικούς σωλήνες, ώστε ο κάθε σωλήνας να περιέχει διάλυμα διαφορετικής τιμής pH. Τοποθετούμε αυτοκόλλητη ετικέτα σε κάθε σωλήνα και αναγράφουμε το pH του διαλύματος που περιέχει.
2. Προσθέτουμε μια σταγόνα δείκτη ηλιανθίνη σε κάθε σωλήνα και παρατηρούμε το χρώμα που σχηματίζεται.
3. Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία με δεύτερη τετράδα σωλήνων χρησιμοποιώντας τα ίδια διαλύματα, αλλά αντί ηλιανθίνης προσθέτουμε μια σταγόνα φαινολοφθαλεΐνης. Παρατηρούμε το χρώμα που παίρνει το διάλυμα κάθε σωλήνα.
4. Σε δύο σωλήνες προσθέτουμε από 2 mL αναψυκτικού «Sprite» ή «Σόδα».
5. Προσθέτουμε στον πρώτο σωλήνα μια σταγόνα δείκτη ηλιανθίνη και στο δεύτερο δείκτη φαινολοφθαλεΐνη. Συγκρίνουμε τα χρώματα που παίρνει το δείγμα μας με τα αντίστοιχα χρώματα των προηγούμενων δοκιμασιών και διατυπώνουμε συμπέρασμα για το pH του δείγματος μας.
6. Σε δύο νέους σωλήνες προσθέτουμε από 2 mL υγρού για τον καθαρισμό τζαμιών (π.χ. Ajax) και προσπαθούμε να προσδιορίσουμε το pH του με τη βοήθεια των δεικτών της ηλιανθίνης και της φαινολοφθαλεΐνης, όπως περιγράφεται παραπάνω για το δείγμα αναψυκτικού.
7. Τέλος, σε δύο νέους σωλήνες προσθέτουμε ξεχωριστά από 5 mL των δύο δειγμάτων μας και εμβαπτίζουμε, με τη βοήθεια μεταλλικής λαβίδας, από ένα μικρό κομμάτι πεχαμετρικού χαρτιού στον καθένα. Απομακρύνουμε το πεχαμετρικό χαρτί από τους σωλήνες και, ενόσω είναι ακόμη βρεγμένο, συγκρίνουμε το χρώμα του με την κλίμακα του πεχαμετρικού χαρτιού και συμπεραίνουμε για το pH κάθε διαλύματος.
8. Συγκρίνουμε τα αποτελέσματα των μετρήσεών μας με τις δύο μεθόδους (χρήση δεικτών – πεχαμετρικού χαρτιού), σχολιάζουμε και διατυπώνουμε συμπεράσματα για την αρχή λειτουργίας του πεχαμετρικού χαρτιού.
